Bazı
kavramlar vardır ki, onlar hakkında bir tanım yapmak neredeyse imkânsızdır.
Çünkü hakkında ne söylenirse söylensin hepsini barındıran bir yapıya
sahiptirler. Ama bunun yanında da tüm söylenenleri reddetmek gibi tezat
özelliklere de sahiptir bahsettiğimiz türde olan kavramlar. Bu tür durumlarda
mevzu bahis olan olgu esasında herkes tarafından biliniyor gibidir; herkes hakkında
bir takım şeyler söyleyebilir. Fakat kimsenin söylediği sözler doğru değildir.
Hep bir ucu açık kalır söylenenlerin. Bu yapı özelliklerini tamamıyla
bünyesinde barındıran kavramların belki de en belirgini, söylenenler ile en
paralel olanı edebiyat kelimesidir.
Edebiyat nedir diye sorarsak
herkesin bu konuda söyleyeceği bir sözü muhakkak ki bulunmaktadır. O kadar
yılların kulak aşinalığı var, görsel ve yazılı medya var; yani öyle ya da
böyle, bir şekilde mutlaka ve mutlaka söylenecek bir takım şeyler vardır. Biraz
önce de söylemiş olduğumuz gibi söylenenler her zaman doğrudur ama aslında her
zaman yanlıştır. Her zaman tam gibidir fakat aslında her zaman eksiklikler
bulunmaktadır. Çünkü edebiyat koca bir dünyadır. Dünyanın özelliklerini
saymakla bitirebilir miyiz? Her özelliği doğru olarak bilebilir miyiz? Bunlara
dayanarak edebiyat için söylenecek en olağan cevapları irdeleyecek olursak ilk
sırayı kitap alır. Edebiyat kitaptır, kitapla ilgili olan her şeydir. Kitap
varsa o da vardır. Doğru bir yaklaşım oldu mu? Hayır, çünkü kitap olmadığı
zamanlar da bu değerden çok rahat bir şekilde bahsedebiliriz. Başka ne cevaplar
verilebilir en çok diye düşünmeye devam edelim. Şiir cevabı gelebilir, roman,
öykü, masal... Bu şekilde olan cevaplar da havada uçuşacaktır. Fakat bu da
doğru ve bu da yanlıştır. Edebiyat şiirdir, romandır, öyküdür, masaldır evet
doğrudur. Fakat böyle bir dünyayı sadece birkaç türle sınırlamak ne derece
doğrudur? Bu sebeplerden dolayı bu söylenenler de aslında yanlıştır.
Edebiyatın tanımı hakkında
verdiğimiz bu örnekleri daha sayfalarca uzatmamız mümkündür. Bu koca dünyanın
ve içinde barındırdığı küçük dünyaların özellikleri, kapladıkları alanlar asla
bitmez. O yüzden hakkında söylenecek söz de bitmez, takipçi de bitmez, sevdalı
da bitmez. Tüm bu söylenenlerin ardından olayı özetleme mahiyetinde olarak tek
bir cümle kurulabilir; edebiyat aslında koca bir dünyadır, edebiyat aşktır,
edebiyat tarihtir, edebiyat sanattır, edebiyat insandır ve edebiyat yaşamın ta
kendisidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder